Mijn proefschrift uit 1986 ging over socialistisch gezinde volksonderwijzers rond 1900. Zij waren van mening dat hun opvoedende en beschavende rol niet beperkt moest blijven tot de school. Juist buiten de school was voor hen een belangrijke taak weggelegd in de strijd tegen de armoede en achterstelling van arbeiders aan de ene kant en de arrogantie van de burgerij aan de andere kant.

Van 1974 tot 1978 werkte ik op het Sociologisch Instituut te Leiden samen met Jan Brands, Guus Egas en Ed Wendrich. Wij schreven toen de eerste Nederlandse inleiding in de onderwijssociologie die uitging van geheel nieuwe benadering van het onderwijs (‘andere wijs’). Wij probeerden vragen te beantwoorden als ‘wat betekent onderwijs in het kapitalisme?’ en ‘is het onderwijs werkelijk gericht op een zo veelzijdig mogelijke ontwikkeling van alle leerlingen’.

In 1991 schreef ik met Saskia van Oenen een boek met schetsen uit de geschiedenis van het onderwijzen waarin het onderwijzend beroep op een aantal kritieke momenten in het verleden en het heden werden belicht. Het boekje werd rijkelijk geïllustreerd door de bekende cartoonist Peter van Straaten.

Na de val van het communisme in de jaren negentig van de vorige eeuw onderzocht ik in 1994 met assistentie van Dominique Majoor en plaatselijke onderzoekers de veranderingen van het onderwijs in Oost-Centraal Europa (in de reeks European Studies in Education).

In 2000 schreef ik een bijdrage in een omvattend overzichtswerk over de vrijheid van onderwijs, het belangrijkste grondrecht in het Nederlandse onderwijs.

Voor de bekende Amerikaanse denktank Brookings Institution in Washington D.C. schreef ik in 2004 mee aan een overzichtsstudie hoe de Amerikaanse benadering van vrije schoolkeuze zich verhoudt tot die in andere liberale democratieën en wat de gevolgen daarvan zijn voor de belangrijkste democratische waarden.

In 2006 hield ik mijn oratie over de publieke waarde van het beroepsonderwijs.

In 2010 schreef ik een overzichtsartikel over segregatie in het onderwijs in een bundel van de invloedrijke Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) over gelijke kansen in het onderwijs, in bijzonder voor kinderen van migranten.

In 2014 schreef ik mee aan het boek Armoede in Amsterdam. Een stadsbrede aanpak van hardnekkige armoede met een bijdrage over het onderwijs.

In de Inleiding in de pedagogiek. Thema’s en basisbegrippen (2016) schreef ik samen met Orhan Agirdag een hoofdstuk over de ontwikkeling van de marktwerking in het Nederlandse en Vlaamse onderwijs.

Samen met Henk Blok en Michael Merry schreef ik in 2016 over de wettelijke status van het thuisonderwijs in Europa in het internationale handboek over thuisonderwijs, waarin de laatste stand van kennis over het thuisonderwijs in de Verenigde Staten en elders aan de orde komt.

In 2019 schreef ik een biografie over het rode Amsterdamse schoolhoofd Adriaan Gerhard (1858-1948). Het boek geeft een inkijk in de roerige geschiedenis van de socialistische en humanistische beweging in de negentiende en begin twintigste eeuw.

Na de beëindiging van mijn hoogleraarschap schreef ik in 2016 een overzichtsstudie van het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Mijn balans van het mbo is gebaseerd op laatste wetenschappelijke inzichten over deze tak van onderwijs en op een honderdtal interviews met sleutelfiguren uit het beroepsonderwijs, het bedrijfsleven en de wetenschap. Het boek haalt het mbo uit de schaduw waarin het jarenlang heeft gestaan en laat de cruciale rol zien die dit onderwijs in ons onderwijsbestel speelt.

Karsten, Sjoerd. "Policy on ethnic segregation in a system of choice: the case of the Netherlands." Journal of education policy 9.3 (1994): 211-225.

Karsten, Sjoerd, et al. "School choice and ethnic segregation." Educational policy 17.4 (2003): 452-477.

Karsten, Sjoerd, et al. "Choosing segregation or integration? The extent and effects of ethnic segregation in Dutch cities." Education and Urban Society 38.2 (2006): 228-247.

Karsten, Sjoerd. "Neoliberal education reform in the Netherlands." Comparative education 35.3 (1999): 303-317.

Karsten, Sjoerd, and Joost Meijer. "School-based management in the Netherlands: The educational consequences of lump-sum funding." Educational policy 13.3 (1999): 421-439.

Karsten, Sjoerd. "Parental choice and the competition between schools in the Netherlands." The Tocqueville Review 20.2 (1999): 101-110.

Karsten, Sjoerd, Adrie Visscher, and Tim De Jong. "Another side to the coin: the unintended effects of the publication of school performance data in England and France." Comparative Education 37.2 (2001): 231-242.

Karsten, Sjoerd, Ineke Groot, and Michel Angel Ruiz. "Value orientations of the Dutch educational elite." Comparative Education Review 39.4 (1995): 508-523.

Karsten, Sjoerd. "Freedom of education and common civic values." European Education 38.2 (2006): 23-35.

Karsten, Sjoerd. "Dutch Social Democrats and the struggle for parental choice in education (1890-1940)." History of Education32.4 (2003): 417-431

Karsten, Sjoerd, et al. "The Dutch policy of integration put to the test: differences in academic and psychosocial development of pupils in special and mainstream education." European journal of special needs education 16.3 (2001): 193-205.

Karsten, Sjoerd. "Policies for disadvantaged children under scrutiny: the Dutch policy compared with policies in France, England, Flanders and the USA." Comparative education 42.02 (2006): 261-282.

Merry, Michael S., and Sjoerd Karsten. "Restricted liberty, parental choice and homeschooling." Journal of Philosophy of Education 44.4 (2010): 497-514.